Τα ιδιόκλιτα αρσενικά σε -εας είναι μια δύσκολη κατηγορία των αρσενικών ουσιαστικών. Με τον όρο ιδιόκλιτα αρσενικά ουσιαστικά, εννοούμε τα ουσιαστικά που δεν κλίνονται σύμφωνα με τα αρσενικά, για παράδειγμα, σε -ας, καθώς έχουν έναν δικό τους τρόπο κλίσης.
Με ποιον τρόπο, λοιπόν, μπορούν οι μαθητές να εκπαιδευτούν στα ιδιόκλιτα αρσενικά σε –έας;
- Εξηγούμε στον μαθητή τη σημασία των ιδιόκλιτων αρσενικών σε -έας, μέσα από παραδείγματα. Τα παραδείγματα τα συνοδεύομε με αντίστοιχες εικόνες, για παράδειγμα, στη λέξη κουρέας δείχνουμε την εικόνα ενός άντρα να κουρεύει.
2. Κολλάμε αυτές τις εικόνες σε ένα μεγάλο άσπρο χαρτόνι. Κάτω από κάθε εικόνα γράφουμε τους αριθμούς Ενικός και Πληθυντικός. Κάνουμε εμείς το πρώτο παράδειγμα και ο μαθητής συνεχίζει τα υπόλοιπα. Την κατάληξη
σε -έας στον ενικό αριθμό και σε -εις στον πληθυντικό αριθμό, τις γράφει με διαφορετικό χρώμα, για να καταλάβει, οπτικά, τη διαφορά.
3. Συνεχίζουμε με την κλίση των ιδιόκλιτων αρσενικών ουσιαστικών. Σε άσπρες κάρτες γράφουμε τις πτώσεις και σε γαλάζιες κάρτες τις ερωτήσεις, όπως:
Ποιος; Ποιανού; Ποιον; Φωνάζεις; Δε σε ακούω!
Τοποθετούμε μπροστά στον μαθητή τις άσπρες και τις γαλάζιες κάρτες και του ζητάμε να ενώσει τις πτώσεις με τις αντίστοιχες ερωτήσεις. Σε ένα άσπρο φύλλο Α4, γράφουμε ένα παράδειγμα στον ενικό και πληθυντικό αριθμό, όπου οι καταλήξεις είναι γραμμένες με διαφορετικό χρώμα. Πρώτα δείχνουμε την πτώση με την αντίστοιχη ερώτηση και μετά κάνουμε την κλίση. Κατόπιν, ο μαθητής ιχνηλατεί μόνο τις καταλήξεις της κάθε πτώσης και δείχνει τις αντίστοιχες κάρτες. Τέλος, ξεκινάει την κλίση των ουσιαστικών, δείχνοντας, πρώτα, την πτώση και την ερώτηση στις κάρτες και μετά τα γράφει.
Για παράδειγμα: Αιτιατική —-> Ποιον; —-> τον κουρέα
4. Αφού ο μαθητής εκπαιδευτεί στην κλίση των ουσιαστικών που σε -έας στον ενικό και πληθυντικό αριθμό, περνάμε στη γραμματική αναγνώριση. Γράφουμε διάφορα ουσιαστικά σε διαφορετικές πτώσεις και αριθμούς και ζητάμε από τον μαθητή να κάνει γραμματική αναγνώριση, γράφοντας το γένος, την πτώση και τον αριθμό.
5. Μία από τις δυσκολίες αυτής της κατηγορίας είναι πως πολλά παιδιά μπερδεύουν τον πληθυντικό των αρσενικών σε -εις με τα ρήματα σε -εις. Οπότε, όταν περάσουμε στην ορθογραφία των λέξεων, υπαγορεύουμε αρσενικά σε -εις και ρήματα σε -εις, όπως γονείς, τρέχεις, παίζεις, κουρείς, αφού πρώτα εξηγήσουμε τη διαφορά. Σε αυτή τη δραστηριότητα θα χρειαστούμε ξυλάκια παγωτού. Η οδηγία είναι πως όταν ο μαθητής ακούει λέξη που είναι το αρσενικό σε -έας, τη γράφει, με μαύρο μαρκαδόρο, στο πράσινο ξυλάκι και όταν ακούει λέξη που είναι ρήμα, τη γράφει στο κίτρινο ξυλάκι. Πίσω από κάθε ξυλάκι γράφει μια πρόταση με την αντίστοιχη λέξη που βρίσκεται στο μπροστινό μέρος.
6. Τέλος, δίνουμε στον μαθητή μερικές λέξεις σε -έας, όπως κουρέας, εισαγγελέας, ιππέας και του ζητάμε να φτιάξει μια αστεία ιστορία.